اوضاع اقتصاد جهانی به کدام سمت و سو می‌رود؟
رئیس جدید صندوق بین‌المللی پول، گسترش کندی رشد اقتصاد را یک ریسک جدی می‌داند و احتمالا پیش‌بینی رشد اقتصاد جهان را در ۲۰۱۹ از ۳.۲ درصدی که قبلا پیش‌بینی شده بود پایین می‌آورد.
اقتصاد جهان ضعیف شده است و وارد شدن آن به رکود، سوال بزرگ بازارهای مالی، مدیران اجرایی و قدرت‌های دنیاست.
سرمایه‌گذاران در روز جمعه با خبر قرارداد نسبی تجاری بین چین و امریکا خوشحال شدند و نشانه هایی هم از قرارداد جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا وجود دارد. ولی احتمالاً بحث بر سر نزدیک بودن جهان به نخستین رکود اقتصادی پس از ۲۰۰۹ به زودی آغاز می‌شود.
مطمئناً در همین هفته طی نشست سالیانه صندوق بین‌المللی پول در واشنگتن در این مورد بحث می‌شود. بررسی اقتصاددانان از تولید ناخالص داخلی جهان نشان می‌دهد سرعت رشد اقتصادی در سه ماهه سوم سال میلادی جاری تا ۲.۲ درصد کاهش یافته و کمتر از ۴.۷ درصد آغاز ۲۰۱۸ است.
کریستینا جورجیوا، رئیس جدید صندوق بین‌المللی پول، گسترش کندی رشد اقتصاد را یک ریسک جدی می‌داند و احتمالا پیش‌بینی رشد اقتصاد جهان را در ۲۰۱۹ از ۳.۲ درصدی که قبلا پیش‌بینی شده بود پایین می‌آورد. حتی این رقم هم پایین‌ترین حد از سال ۲۰۰۹ است.
تام اورلیک، اقتصاددان ارشد بلومبرگ اکانامیکس می‌گوید: « برای جلوگیری از وارد شدن به یک رکود بزرگ، خیلی چیزها را باید درست کرد». در اینجا به مباحثی در مورد نگرانی رکود اقتصادی در ۲۰۲۰ می‌پردازیم.
جنگ تجاری
درگیری ۱۸ ماهه تجاری دونالد ترامپ با شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، اقتصاد جهان را تحت فشار گذاشته است. پیشرفتهایی در مذاکرات بین دو کشور در روز جمعه صورت گرفت ولی اختلافات اصلی همچنان پا برجاست و برخی عوارض هنوز لغو نشده‌اند. اهداف امریکا در این جنگ تجاری اتهام دزدی مالکیت فکری، اجبار انتقال فناوری و سوبسید‌های صنعتی چین است. ترامپ هنوز می‌تواند بر خودروسازان اروپایی هم عوارض وضع کند.
اوضاع بد تولید کارخانه ای
بدون شک تولید‌کنندگان بزرگترین قربانیان جنگ تجاری هستند. فعالیت تولیدی در سراسر جهان برای پنجمین ماه پیاپی کاهش یافته است. بیش از همه بخش خودرو مخصوصاً برای اقتصاد‌های وابسته به صادرات آلمان و ژاپن باعث نگرانی است. سوال اینجاست که آیا این مشکل در بخش کارخانه‌ها به بخش خدمات هم سرایت می‌کند و دلیل دیگری برای رکود می‌شود.
مسائل ژئوپلیتیکی
غیر از جنگ تجاری امریکا و چین، انگلیس و اتحادیه اروپا هم هنوز به قراردادی در مورد برگزیت نرسیده‌اند. امریکا پس از حمله پهپادها به تاسیسات نفتی عربستان با ایران دشمنی می‌کند و یک نفتکش ایرانی در نزدیکی بندر جده عربستان پس از انفجار دچار آتش سوزی شده است. بنابراین ریسک افزایش نرخ نفت بالا رفته است. اعتراضات در عراق به خشونت کشیده شده و ترکیه حمله نظامی به سوریه کرده است. اعتراضات هنگ کنگ هم می‌تواند عامل دیگری برای رکود اقتصادی باشد. آرژانتین با یک بحران مالی دیگر مواجه است. اکوادور، پرو و ونزوئلا هم مشکلات سیاسی دارند. مسائل مربوط به کمپین انتخابات ۲۰۲۰ ترامپ هم باقی است.
مشکل بانک‌های مرکزی
سیاست‌های پولی نسبت به اوایل سال آسان تر شده‌اند ولی بانک‌های مرکزی کمبود نقدینگی دارند و در برخی موارد بسیار کند عمل می‌کنند. فدرال رزرو نرخ شاخص خود را در تمام رکوردها از اوایل ۱۹۹۰، ۵۰۰ امتیاز پایین آورده ولی امسال را با نصف این مقدار شروع کرد. بانک مرکزی اروپا و بانک ژاپن نرخ منفی سود دارند.
اقتصاد امریکا
اقتصاددان‌های بلومبرگ ریسک رکود اقتصادی امریکا را در سال آینده ۲۵ درصد می‌دانند و اگر بزرگترین اقتصاد دنیا سرپا بماند، به تعدیل مشکلات در مناطق دیگر کمک می‌کند.
فدرال رزرو
فدرال رزرو در امسال نرخ بهره را پایین آورده و احتمالاً در همین ماه دوباره این کار را انجام دهد. بانک ژاپن هم قصد دارد این کار را انجام دهد. بانک‌های هند، استرالیا، کره جنوبی، افریقای جنوبی و برزیل هم شاخص‌های خود را پایین می‌آورند. سیاست‌های پولی زمان بیشتری می‌برند ولی کمک‌کننده هستند.
چین
چین تا حالا مقدار پولی را که بانک هایش در ذخایر خود نگه داشته‌اند به پایین‌ترین حد از ۲۰۰۷ رسانده است. انتظار می‌رود هزینه‌های زیرساختی توسط دولت‌های محلی افزایش یابد و سرمایه‌گذاری دولت هم رو به افزایش است.
منبع: خبرگزاری تسنیم
